نقوش و طرح های فرش

طراحی و نقاشی فرش قسمت هفتم (گلدانی)

فرش هایی که شاه بیت و المان اصلی فرش گلدان است. و متعلقات دیگر در نمایش و قدرت کمتری از گلدان طراحی شده اند. همانطور که از اسم این سبک مشخصه کار با کشیدن گلدان و گلهای چیده شده در گلدان نمایان میشود. وجود گلدان از جنس چوب فلز تلفیقی از هر دو. سفالین و تلفیقی از چند چیز مرسوم است مثلا کشیدن گلدانی که گچ بری تداعی کنه یا کشیدن گلدانی که برگرفته از چند فاکتور است مثل تلفیق بته کرمانی، اسلیمی، اژدر اسلیمی، شاخ گوزنی و یا بند قاجاریه، و سبک های دیگر. در دههای گذشته بیشترین نوع گلدان که زده میشد برگرفته از سفال یا میناکاری هفت رنگ بود که بعضا مخلوطی از چند گل شاه عباسی نیز داشت. ولی پس از شروع بازار جدید دو دهه گذشته موارد کاربردی در طراحی گلدان پیشرفت کرده و فیزیک گلدان ها متفاوت و زیبا شده که در این میان گلدان ها از نظر قد و حجم و شکل به اندازه فرش مذکور و یا مقدار گل طراحی شده برای این گلدانها متناسب شده و این در زیباتر شدن گلدانی ها تاثیر داشته است.

گلدانیگلدانی کوچک و سه بعدی برای لچک .کارخودم

گلدانها درگذشته معمولا نصفه قدی زده میشد و پس از بافت گلهای میان فرش که خط واگرایی و بقول معروف واگیره شده بودن همگی مصنوعی تداعی میشد و اگر نقاش باسلیقه ای بود که تمام فاکتورهای قانونی طراحی و تناسب قد به عرض و تناسب پایه گلدان شکم گلدان گردن گلدان و دهنه گلدان و چینش گلها که نیاز به مهارت داشت و باید ابتدا چند برگ از دهانه گلدان زده میشد و با گلهای بزرگ به لحاظ فیزیک و جنس گل از مطلع گلدان شروع میشد و کم کم پیش میرفت و بترتیب گلها کوچک میشد و همه این نکات را رعایت میکرد.

ولی بدلیل واگیره شدن از وسط کار گلهایی که در راستای عمود وسط فرش بودن واگیره میشدند و شکل مصنوعی و نازیبایی به گلدان ما میداد و تمامی آن مسایل و رعایت حسن طراحی را تحت تخریب قرار میداد چون کشیدن گلها با رقص و طبیعی زیباست و معمولا گلها یا به چپ یا به راست باید مایل میبودند تا طراوت و طبیعت شاد و زیبایی را به بیننده القا کند. و با واگیره گلهای وسط همه آن زیبایی ها از بین میرفت.

پس از ورود سیستم کامپیوتری به طراحی فرش به فکر افتادیم که گلدانی ها را بدون خط واگیره وسط بکشیم و چون کار با دست و کشیدن تمام دوطرف گلدان باعث هزینه صاحب کار میشد اجبارا نصفه کشیده میشد ولی کار با کامپیوتر میتونست این عیب و اجبار هزینه رو از بین ببره و ما نیمه گلدان و گلها رو کپی کرده و به نیمه دیگر متصل کنیم و سپس مثلا ۱۰ خانه از وسط کار را غیر قرینه بزنیم این کار غیر از اینکه هزینه را بالا نمیبرد باعث زیباییه کار نیز میشد و چون وسط قالی اولین منظر نگاه خریدار و یا کارشناس یا بیننده بود و دیگر واگیره وسط فرش وجود نداشت کارها زیباتر دیده میشدند و تقریبا دلزدگی قبلی که راجع به فرش گلدانی بود از بین رفت.

پس از ابداع این تکنیک بفکر افتادیم تا گلدانها را به همان شکل مدور و حجیم که هستند به معرض نمایش بگذاریم و بقول معروف سه بعدی بکشیم در این امر هم وجود کامپیوتر کمک شایانی داشت و با ساخت رنگهای هارمونی و یک خانواده و از یک RGB و طراحی مدور و سایه دار توانستیم گلدانها را از حالت یک عکس مسطح به یک حجم برجسته تبدیل کنیم و این هم باعث اقبال عمومی شد و گلدانی مجدادا اوج بیشتری گرفت.

گلدانیگلدانی که چند خانه وسط کار غیر قرینه است و مابقی تکرار. به برجسته بودن وسط گلدان دقت کنید.کارخودم

گلدانیگلدانی تقریبا سه بعدی همراه با لاینر وقاب سه بعدی وسنگ فرش سه بعدی کف .کارخودم

گلهای یک طرح گلدانی میتواند از چندین نوع گل فرنگ و گل های متفاوت باشد که بنا به جای طراحی و وسعت کار و نوع سبک کار میشود گلهای مورد نظر را پیاده کرد و تصمیم به وجود چند گل از یک جنس گرفت مثل قرارداد کنیم که یک گل رز باز بزرگ و دو گل نیمه باز و سه گل غنچه یا غنچه شکفته و چند غنچه کوچک و بزرگ نشکفته میزنیم و چندین برگ مربوط به رز و با همین روش گل زنبق میزنیم یعنی به همین تعداد و بزرگی و کوچکی گل و یا چند روزه بودن گل ها و همینطور نرگس و داوودی و پیچک و را میزنیم این نوع را گلدانی هزار گل مینامیم.

و یا تمامی گلهای یک گلدان را با سه نوع گل میکشیم. و یا حتی میتوانیم گلدانمان را با یک نوع گل و غنچه و برگ و بند بزنیم. پس یا هزار گل و یا باغ گل. یا گل فرنگ وحشی میزنیم و یا تک گل.

گلدانیچینش گلهای گلدان هم از نظر اندازه وب زرگی هم درخشش رنگ در مرکز و استفاده از رنگهای سرد در اطراف. گلدان هم برجسته و سه بعدی فقط وسط کار غیر قرینه است.

کارفوق همان گلدانی است که نیمه کشیده شده و به نیمه دیگر متصل شده و تقریبا چند خانه وسط رو غیر قرینه طراحی کردیم برای جلوگیری از بریده شدن و مصنوعی شدن گلها در واگیره.کارخودم

هرگلدانی متعلقات دیگری نیز دارد که با تبحر وسلیقه نقاش و یا خواست صاحب کار و یا مد روز طراحی و بازار فرش به وجود میاید و طراحی میشود. مثلا گلدان وسط کار باشد و اطراف کار لچک بخورد. یا کار ستونی و محرابی باشد و گلدان وسط کار زده شود. یا گلدان و گلها زده شود و اطراف کار با حاشیه ها بسته شود و یا با قاب بسته شود. و اینها بستگی دارد به خواست بازار یا صاحب کار یا نقاش.

گلدانینوع چیدمان گلها وپرکردن ترنج ویکدست وموزون بودن گلها هم بلحاظ حجم گل هم بجهت رنگ .کارخودم

به عکس زیر دقت کنید کل یک گلدان با یک نوع گل یا یک خانواده طراحی شده و از نوع سبک تک گل میباشد که میتوانیم گلها را با روزهای عمرشان طبقه بندی کنیم یا با گلبرگها هرچه روزهای عمر یک گل بیشتر بود گلبرگهای بیشتر و بیشترین شکفتگی را خواهد داشت

گلدانیبه این گلها نگاه کنید همه از یک خانواده و فقط بزرگ و کوچک هستند

گلدانیگلدان با یک خانواده گل و از یک نوع گل. گلدان طرح چوب و پایه شکم و گردن متناسب گل دان. کارخودم

درکل بدلیل وجود گلهای زیبا در زندگی بشر و به وجود آمدن ظرافتها و تکنیک های جدید عصر موجود این سبک طراحی جای کار زیادی دارد و روز بروز پیشرفت چشمگیری دارد و میتوان کارهای زیبایی را طراحی کرد.

گلدانیسه بعدی کامل هم در کلاف کار و اسکلت هم در گلدانهای گوشه و لچک هم در کف پوش و جای پایه گلدان. کارخودم

گلدانیروزشمار گل به لحاظ عمر یا گلبرگها یا بزرگ و کوچکی

گلدانیگلدان تمام سه بعدی. هم به لحاظ فرم هم رنگ .کارخودم

گلدانیگلدانی دیگر که تمام کار کشیده شده و قرینه ای وجود ندارد.کارخودم

گلدانیگلدانی کوچک کارشده با اسلیم و اژدر.کار شاگردم

گلدانیگلدانی تخیلی که با دو سیمرغ سه ماهی دو کله گوزن دو خرگوش و دو لک لک زده شده. کار خودم

گلدانیپایه گلدان تخیلی. کار خودم

گلدانی

میتوانیم برای طراحی گلدان ها از عکسهای این چنینی استفاده کنیم فقط باید در نظر داشته باشیم که برای فرش طراحی کنیم و نوعی باشد که بتوانیم ببافیم.

برای کشیدن یک فرش گلدانی زیبا باید به تناسب های طراحی دقیقا فکر کنیم و طرحی متناسب را بزنیم. درسته که تمام کارهای هنری تناسب نیاز دارد ولی در طراحی فرش به همان اندازه که ابعاد لچک و ترنج باید متناسب فرش باشد بزرگی و کوچکی گلدان و گلهای آن باید از یک تناسب ونظم چینش خاص و قوی پیروی کند.

هرچه در طراحی گلهای یک گلدان دید طبیعی داشته باشیم و فاکتورهای فرشمان را نزدیک به طبیعت بکشیم در زیبایی فرشمان تاثیر بسزایی خواهد داشت به این ترتیب که گلها را بغیر از بزرگ و کوچکی و رنگ متغیر و متمایز که میکشیم سعی کنیم گل را از پشت گل ببینیم گل را وارونه ببینیم گل را نیمه باز، باز، پیر، جوان و خلاصه هرچه را در طبیعت میبینیم در کارمان نیز ببینیم.

منبع
استاد علی فرد طراح نقشه قالی سبک قم

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

دکمه بازگشت به بالا