تصمیمات دولت برای توسعه و رونق نوغانداری و صنایع ابریشم در کشور
هیئت وزیران در راستای رونق بخشیدن به صنایع جانبی مربوط به ابریشم با ایجاد واحد متولی نوغانداری در وزارت جهاد کشاورزی موافقت کرد. به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دولت، هیئت وزیران وزارت جهاد کشاورزی را موظف کرد نسبت به ایجاد واحد متولی نوغانداری برای اعمال وظایف حاکمیتی، نظارتی و توسعه‌ای متناسب با وظایف محوله در ساختار وزارتخانه و به شرط عدم توسعه تشکیلاتی و ردیف جدید اعتباری با استفاده از امکانات شرکت پرورش کرم ابریشم ایران اقدام کند.
بر اساس این مصوبه، وزارت جهاد کشاورزی مکلف شده است اقدامات لازم را برای حفظ و توسعه ذخایر ژنتیکی کرم ابریشم به واسطه تولید تخم نوغان لاین، اجداد و والد و انواع درختان توت موجود در ایران با حاکمیت کامل بخش دولتی و اجرای طرحهای تحقیقاتی به منظور دستیابی به انواع هیبریدهای پرمحصول کرم ابریشم جدید طی برنامه زمان‌بندی پنج ساله توسط بخش دولتی انجام دهد.
بر این اساس، دولت وزارت جهاد را موظف کرد تا ضمن اعمال نظارت فنی و کار‌شناسی بخش دولتی بر اجرای مطلوب پرورش تخم نوغان والد و تولید تخم نوغان هیبرید تجاری که ظرف سال به بخش غیردولتی صلاحیت‌دار واگذار می‌شود، از کشاورزان تولیدکننده پیله تر هیبرید و در اختیار نهادن برخی از نهاده‌های تولید مانند تخم نوغان و نهال توت اصلاح‌شده با لحاظ نمودن یارانه حمایت کند. بر این اساس، وزارت جهاد موظف شده است طرحهای تحقیقاتی مربوط به درخت توت متناسب با شرایط اقلیمی با حفظ نقش حاکمیتی بخش دولتی به منظور ارتقای سطح کمی و کیفی تولید برگ توت با اولویت استانهای گیلان، مازندران، گلستان، خراسانهای شمالی، رضوی و جنوبی، منطقه مرکزی کشور و سایر استانهای نوغان‌خیز کشور و اصلاح و احیای باغ‌های توت در سطح چهارده هزار هکتار از محل تسهیلات یارانه‌ای بخش خصوصی و اصلاح، ترمیم و توسعه مراکز خشک‌کن پیله موجود در کشور طی یک برنامه زمان‌بندی ده ساله را انجام دهد.
بر این اساس، تأمین منابع اعتباری، یارانه تسهیلات و کمک طی برنامه زمان‌بندی پنج ساله به منظور احداث و بازسازی جایگاه‌های (تلنبارهای) پرورش کرم ابریشم متناسب با شرایط اقلیمی و منطقه‌ای، ارتقای سطح کمی و کیفی خدمات آموزشی و ترویجی نوغانداری، آموزش فنی و حرفه‌ای (مهارت‌پذیری) برای علاقمندان با اولویت آموزش زنان روستایی و اجرای طرحهای الگویی توتستان و تلنبارهای کرم ابریشم از دیگر وظایفی است که وزارت جهاد کشاورزی مکلف به اجرای آن شده است. بر این اساس، وزارت جهاد موظف شده است ضمن اقدام به تجهیز آزمایشگاه مرجع دامپزشکی با حفظ ساختار تشکیلات فعلی سازمان دامپزشکی کشور و در سقف اعتبارات موجود در استان گیلان به منظور شناسایی و تأیید عوامل بیماری‌زای کرم ابریشم و تأمین تسهیلات یارانه‌ای به منظور راه‌اندازی بخش بیماری کرم ابریشم در آزمایشگاه‌ها و کلینیک‌های دامپزشکی بخش خصوصی و همچنین تجهیز و فعال‌سازی قرنطینه‌های داخلی و خارجی اقدام لازم را برای پیش‌بینی اعتبار موردنیاز در لوایح بودجه سنواتی با هماهنگی معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهور انجام دهد.
وزارت جهاد همچنین مکلف شده است گزارش مربوط به عملکرد روند اجرایی این تصمیم‌نامه با همکاری وزارتخانه‌های بازرگانی، صنایع و معادن، علوم، تحقیقات و فناوری و کار و امور اجتماعی و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و سایر بخشهای ذی‌ربط هر شش ماه یکبار به هیئت وزیران ارایه دهد. بر این اساس، وزارت صنایع و معادن موظف است ظرف چهار ماه طرح لازم برای حمایت از اصلاح ساختار و توسعه صنایع موجود و ایجاد صنایع جدید مرتبط با صنعت ابریشم با تأکید بر توسعه صنایع پایین دستی با ارزش افزوده بالا‌تر را تهیه و اجرایی کند.
۳ـ کمیسیون ماده (۱) آیین‌نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات، سود بازرگانی سالیانه پیله و نخ ابریشم وارداتی و سایر مشتقات مربوط را به گونه‌ای تنظیم نماید که قابلیت رقابت نخ تولیدی استحصالی از پیله‌های تولیدی و محصول نهایی داخلی (پارچه ابریشم و فرش) در مقایسه با تولیدات مشابه خارجی حفظ شود.
بر این اساس، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مکلف شده است نسبت به ایجاد رشته‌های مرتبط با صنعت نوغانداری مانند ایجاد رشته مهندسی نساجی با گرایش ابریشم در مقطع کار‌شناسی ارشد در دانشگاه‌ها، با اولویت استانهای نوغان‌خیز اقدام کند. بر این اساس، سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور نیز موظف شده است نسبت به تقویت دوره‌های آموزشی صنعت نوغانداری و ابریشم و صنایع جانبی اقدام کند. همچنین سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و شرکت سهامی فرش ایران باید تأمین نخ ابرایشم مورد نیاز بهره‌برداران خود از تولیدات داخلی را در اولویت قرار دهند. این مصوبه از سوی محمد رضا رحیمی، معاون اول رئیس جمهور برای اجرا ابلاغ شده است.
نکات فنی پرورش کرم ابریشم ( نوغانداری)
پرورش کرم ابریشم معـمولاً در ابتـدای بهار و زمانی که جوانـه های درخت توت شروع به رشد نمودند یا اصطلاحاً نوک پرستوئی شدند ، آغاز میگردد .
لازم است تخم نوغان را با توجه به ظرفیت توتستان یا تعداد درختان توتی که در اختیار داریم از مراکزمجاز عرضه تخم نوغان تهیه نمائیم .
در حمل جعبه های تخم نوغان باید دقت کرد تا از هر گونه آسیب به آنها جلوگیری گردد .
تفریخ تخم نوغان از مراحل مهم پرورش کرم ابریشم محسوب میگردد بنابراین لازم است این کار بانهایت دقت و فراهم نمودن شرایط لازم ( از حیث حرارت ، رطوبت ، نور ، تهویه ) برای تخم نوغانها انجام گیرد .
هرگز نبایدتخم نوغان را در مجاورت چراغ یا سایر منابع گرمایی و نور مستقیم آفتاب قرار داد .
لازم است دردوره تفریخ در هر شبانه روز ، تخم نوغان ها ، 18 ساعت در معرض نور و 6 ساعت در تاریکی قرار گیرند .
لازم است جهت یکنواخت شدن تفریخ ، در انتهای دوره ، هنگامی که رنگ تخم نوغان به خاکستری روشن تغییر کرد ، آنها را به مدت 36 تا 48 ساعت در معرض تاریکی مطلق قرار داد .
برگ تـوت برای کرم جوان ( سنین اول ، دوم و سوم ) باید از برگـهای لطیف آفتاب دیده و3 تا 8 برگ بالای شاخه باشد، از دادن غنچه های انتهای شاخه به کرم ابریشم خودداری گردد.
مطلـوب است برگ مورد نیاز برای تغذیه کرم ابریشـم در صبح زود و غروب زمانی که گرمای هوا کاهش پیدا کرد ، برداشت شود.
مطلـوب است قبل از انجام عملیات برگ دهی ، لاروهای عقـب مانده را جمع آوری کرده و بقیه لاروها را روی بستر یکنواخت کرد ، اندازه بستر را نیز متناسب با حجم لاروها و سن آنها افزایش داد.
لازم است برگ دهی به کرم ابریشم را روزانـه در 3 نوبت ، صبح ، ظهر و غروب به میزان کافی انجام داد.
در انـتهای هر سن ، زمانی که لاروها وارد مرحله پوسـت اندازی ( اصطلاحا خواب ) می شـوند، می بایست برگ دهی را متوقف نموده و هنگامیکه غالب لاروها در حالت خواب قرار گرفتند، بسترپرورش را با پودر آهک آبدیده ، آهک پاشی نمود .
لازم است قبل از انجام برگ دهی دست ها را با مواد ضدعفونی کننده یا صابون شستشو داد .
لازم است محل و وسایل پرورش را پیش از انجام عملیات تفریخ و پرورش با محلول فرمالین یا کلر ضدعفونی نمود .
برای از بین بردن مورچه و سایر حشرات باید از استعمال مواد شیمیایی و حشره کش ها در محل تفریخ و پرورش جداً اجتناب کرد.
جهت تولید برگ با کیفیت و کمیت مناسب برای پرورش کرم ابریشم لازم است به عملیات داشت درختان توت مانند هرس ، آبیاری ، کودپاشی و … اقدام کرد.
برداشت پیله می بایـست زمانی انجام گیرد که شفـیره داخل پیله کامل شده و به رنگ قهوه ای شکلاتی تغییر رنگ دهد .
جهت تولید پیله مرغوب و داشتن درختان توت با کیفیت از راهنمایی های کارشناسان نوغانداری استفاده نمائید .
